Nie jesteś jeszcze zalogowany! logowanie / rejestracja
Najwięcej sporów w tym względzie wzbudzają wypłaty przez spółki zysków na rzecz wspólników w formie rzeczowej, a także w mniejszym stopniu (problem merytorycznie podobny, ale skala zjawiska znacznie mniejsza) uregulowanie zobowiązania podatkowego poprzez przeniesienie własności rzeczy lub prawa majątkowego. Organy podatkowe twierdzą, że w takich przypadkach mamy w istocie do czynienia z dwiema transakcjami – transakcją sprzedaży rzeczy lub prawa majątkowego, a następnie uregulowaniem zobowiązania, przy czym pierwsza z nich skutkuje oczywiści powstaniem przychodu w PIT/CIT oraz obowiązku podatkowego w podatku należnym w VAT.
Sądy administracyjne, co do zasady, rozpatrują to zagadnienie wnikliwiej niż organy podatkowego i w konsekwencji nie podzielają w/w podejścia. Ze sprzedażą mamy do czynienia w przypadku, gdy w zamian za przeniesienie własności rzeczy lub prawa majątkowego podatnik otrzymuje świadczenie ekwiwalentne; tak się dzieje np. przy wymianie barterowej, gdy przedsiębiorcy wzajemnie wymieniają się towarami lub usługami – wówczas rzeczywiście można twierdzić, że każdy z nich dokonał sprzedaży swojego towaru/usługi na rzecz drugiego, co z kolei rodzi konsekwencje na gruncie podatku dochodowego i podatku VAT. Jednak w sytuacji uregulowania zobowiązania wobec wspólnika z tytułu jego udziału w zyskach spółki czy też w przypadku zapłaty podatku, spółka nie ma do czynienia z żadnym świadczeniem wzajemnym, z żadną ekwiwalentnością za swoje świadczenie, a wobec tego trudno mówić o sprzedaży, skoro efektem transakcji jest czyste zmniejszenie majątku podatnika przekazującego własność rzeczy lub prawa majątkowego. W wyroku z dnia 21 maja 2014 roku, sygn. akt. II FSK 835/12, Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że przekazanie przez spółkę jawną jej wspólnikom, tytułem wypłaty ich udziału w zysku, nieruchomości stanowiącej wykorzystywany na potrzeby związane z działalnością gospodarczą środek trwały, ujęty w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, nie jest odpłatnym zbyciem tej nieruchomości i nie powoduje powstania przychodu z działalności gospodarczej. Warto zaznaczyć, że wypłata zysku wspólnikowi w formie rzeczowej nie koniecznie musi być podyktowana brakiem środków pieniężnych w spółce – taka forma uregulowania zobowiązania wobec wspólnika może być po prostu bardzo korzystna i dla spółki i dla wspólnika; tego typu wyroki otwierają więc drogę do optymalizacji podatkowej.
